Sina-Mechanic

بزرگترین مرجع مقالات و اخبار روز مکانیک خودرو

Sina-Mechanic

بزرگترین مرجع مقالات و اخبار روز مکانیک خودرو

نگهداری سیستم های مکانیکی

نگهداری سیستم های مکانیکی


مقدمه

در بیشتر سازمان های صنعتی کار نگهداری در راستای تضمین بهترین شرایط کاری سیستم های مکانیکی است. وظیفه اصلی چنین عملی کاهش میزان فرسودگی سطوح تماس و رفع صدمات یا شکستگی های تصادفی و پیش بینی نشده است. توجه بموقع و مناسب به مولفه های مشکل ساز منجر به بهبود عمر تجهیزات می گردد. نگهداری سیستم مکانیکی در گرو نظارت بر اجزاء آن است و توصیه می گردد هر چه زوتر قبل از زوال یا انحراف از حالت طبیعی اقدامات کافی صورت گیرد.

جنبه های حفاظتی برخی از عمومی ترین اجزاء سیستم مکانیکی بطور خلاصه در این فصل مورد بحث قرار می گیرد. 

یاتاقان ها

یاتاقان ها برای پشتیبانی از بار مورد استفاده قرار می گیرند. کار عادی تمام ماشین های درحال چرخش بستگی به شرایط خوب یاتاقان هایش دارد. یاتاقان می تواند نقش دلخواهی ایفا کند بشرط آنکه بقدر کافی روغنکاری شده باشد تا اصطکاک و فرسودگی بخش های تماس کاهش یابد. در نظر گرفتن کلیرنس در طول سرهم کردن یاتاقان ها بسیار مهم است چنانکه بتوان روغنکاری را بقدر کافی انجام داد. باید به مقدار کافی روغن با کیفیت درست و مناسب و به فواصل مشخص بکار رود. برای عمر بیشتر باید روغن عاری از آلودگی مانند ذرات فلزی و مواد ارگانیک اسیدی باشد. در هیچ موردی نباید گذاشت یاتاقان در دمایی کار کند که بیشتر از حد مجاز است. درجه حرارت های بالا می توانند سبب اختلال در ماده شوند. بهترین قاعده برای بررسی درستی کار یاتاقان آن است که حین چرخش، قسمت ساکن دستگاه باید گرم باشد ولی نه چندان که تحمل ناپذیر گردد. باید بطور مرتب درجه حرارت یاتاقان با استفاده از دماسنج مناسب بررسی گردد. در مورد تجهیزات مهم، باید از سیستم گرم کننده استفاده کرد. یک دلیل کلی دمای چرخش بالای یاتاقان کلیرنس نامناسب بین بدنه و قسمت ساکن دستگاه است. روغنکاری ناکافی یاتاقان در حال کار، رنگ رفتگی در اثر حرارت و لکه فلزی را، بخصوص در سطوح تماس نشان خواهد داد.

باید در صورت مشاهده هر مورد غیرعادی در یاتاقان دستگاه را خاموش و آن را بررسی کرد. در سیستم های روغنکاری فشاری، باید لحظه به لحظه فشار را برای درک شرایط یاتاقان سنجید. روغنکاری اضافه یاتاقان می تواند سبب بروز مشکلاتی گردد.

وقتی دستگاه برای تعمیر پیاده می شود باید دقت کرد که یاتاقان تعویضی با همان کلیرنس مناسب با تجهیزات باشد. تنظیم بد بدنه یا قسمت ساکن سبب خواهد شد گوی های یاتاقان مسیر ناهمواری را در محل عبور رینگ داخلی یا خارجی طی کنند. سریدن در شیار گردش و در کیسه قفسه سبب ایجاد گرمای اضافی و درجه حرارت بالا خواهد شد، که منجر به اختلال قفسه می شود. با گوی و یاتاقان های چرخنده باید با بیشترین دقت ممکن کار کرد تا از بدکاری دستگاه جلوگیری شود و بعلت خوردگی صدمه ای به آن وارد نگردد. باید دائما یاتاقان ها را از همه نوع چرک یا مواد خارجی پاک کرد زیرا ممکن است دندانه ای شده یا سطوح بسیار صاف گوی ها، غلطک ها، و مسیرها فرسوده گردد.

از دیگر مسائل مهم در رابطه با یاتاقان ها صدا و ارتعاش آن هاست. تنظیم بدنه و نصب یاتاقان باید بدرستی صورت گیرد تا ارتعاش به حداقل رسیده یا برطرف شود.

باید در انتخاب روغن مناسب برای یاتاقان نیز دقت کرد تا اطمینان حاصل کرد که این روغن یا گریس کیفیت لازم برای حفاظت یاتاقان در برابر درجه حرارت های حین کار را دارد. اگر یاتاقان را بدرستی از مواد خارجی حفاظت کنیم، میزان فرسودگی و گسستگی بخش های یاتاقان به حداقل خواهد رسید. روغن اساسا به یاتاقان غلطان زده می شود تا لغزش سطح تماسی که بین گیره و سایر بخش های یاتاقان وجود دارد، تسهیل شده و لغزش اجتناب ناپذیر منطقه تماس بین عامل غلطان و مسیر، هماهنگ شود. این کار از خوردگی سطوح پرداخت شده یاتاقان حفاظت می کند و گرما را تاحدی از سطوح یاتاقان برطرف می سازد.

وقتی برای روغنکاری یاتاقان از گریس استفاده شود، باید دقت کافی صورت گیرد تا پیش از استفاده از گریس تازه، گریس کهنه یاتاقان ها زدوده شود. نباید در بخش های متحرک گریس اضافی بکار برد زیرا عملکرد سیستم را بهتر نمی کند. در عوض ممکن است مشکل جذب مواد خارجی را ایجاد نماید. روغن را نیز باید از رطوبت حفظ کرد. در صورت لزوم، باید از روغن های ضد آب استفاده کرد. به منظور حفاظت یاتاقان ها وقتی که دستگاه بمدت طولانی کار نکرده است، باید آن ها را تمیز کرد و مطابق با دستور سازنده با مواد ضد زنگ پوشاند.

یاتاقان هایی که استفاده نمی شوند باید در محفظه مناسبی، دارای حلال نفتی سرد و تمیز یا نفت سفید، قرار گیرند و بمدت 12 ساعت در آن غوطه ور باشند. برای پاک کردن یاتاقان ها باید از روغن ترانسفورماتور، روغن دوک یا روغن تراز خودرو استفاده کرد. اگر یاتاقان با گریس روغنکاری شده باشد، مقداری گریس تازه سرتاسر آن زده می شود تا تمام آلودگی های بجا مانده برطرف گردند. برای سوار کردن یا عدم سوار کردن یاتاقان توصیه می شود که فقط ابزاری مورد استفاده قرار گیرند که به بخش های آن صدمه نزنند. اما اگر این ابزار در دسترس نباشند، از میله استیل نرمی استفاده می شود تا از صدمه به تمام بخش های یاتاقان جلوگیری گردد. وقتی خارج کردن یاتاقان با دستگاه کشنده مشکل باشد، می توان از یخ خشک استفاده کرد تا بدنه جمع شود و سپس روغن گرم را در بخش ساکن پاشید تا منبسط گردد. در شرایط اضطراری، می توان بجای روغن گرم از بخار نیز استفاده کرد اما باید بدقت مراقب بود تا یاتاقان را کاملا از رطوبت پاک نمود.

کلاچ های اصطکاک

از کلاچ های اصطکاک برای ارتباط و قطع نیروی راننده به واحد هدایت متحرک استفاده می شود. این ها برای روشن کردن ماشین، یا مواردی که باید دستگاهی بدون فشار رانده شود لازمند. کلاچ های اصطکاک بیشترین کاربرد را در موتورهای احتراق دارند. مشکل اصلی در رابطه با کلاچ ها حرارت بالای آن ها در طول استفاده و فرسودگی سطوح تماس است. می توان با روغنکاری مناسب میزان فرسودگی را به حداقل رساند. اگر حرارت اضافی در یاتاقان ها حتی پس از روغنکاری مشاهده شود، باید کلاچ خارج شده و یاتاقان بررسی گردد تا ماده خارجی بین سطوح یاتاقان قرار نداشته نباشد. باید حداقل هر دو سال یک بار کلاچ ها را با گریس تازه تمیز کرد و دوباره سوار نمود. گاهی اوقات وقتی لازم باشد کلاچ به ماشینی با بار سنگین متصل شود ممکن است حرارت زیادی تولید گردد. خنک کردن کلاچ با هوا یک روش به حداقل رساندن حرارت اضافی است.

جفت ها

مبنای کار همه نوع جفتی انتقال گشتاور از راننده به میله رانش و نیز جبران عدم تراز بودن میله هاست. انتخاب مناسب جفت ها برای تسهیل کار تجهیزات ویژه بسیار مهم است. طبیعتا، جفت ها بسته به سرعت و ویژگی گشتاور مورد نیاز انتخاب می شوند. باید نصب جفت را با دقت انجام داد تا کاملا تراز باشد، بطوریکه عدم تراز بودن میزان فرسودگی را افزایش داده و عمر کاری دستگاه را کوتاه می کند. عدم ترازی ارتعاشات بی مورد اجزاء جفت شده را نیز ایجاد می کند، که بر عملکرد سیستم تاثیر می گذارد.

برای کار مناسب یک جفت بررسی دمای آن به فواصل خاص اهمیت دارد تا حرارت اضافی کشف شود. جفت های سیال با توپی های گداختنی تهیه می شوند تا از حرارت اضافی حفظ شوند. در مورد ماشین های پر سرعت، جفت های بلحاظ دینامیکی متعادل مشکلات حفاظتی را کاهش می دهند.

ابزار چفت و بست

برای انتقال مکانیکی قدرت، استفاده از تسمه ها، قرقره ها، و چفت و بست ها متداول است. انتخاب تسمه ها در گرو بررسی ساختمان و ماده خاص و تسمه است و شرایط مکانیکی و محیطی نیز اهمیت دارد. بسته به تجهیزات انتقال قدرت، در مورد پهنا و ضخامت تسمه تصمیم گیری می شود. چفت و بست های فلزی را باید از ماده ای مناسب و شرایط کاری و ملزومات بار ویژه ای ساخت. باید تحدبشان نیز مناسب باشد.

باید سستی، شکستگی، لغزش و سایر نواقص تسمه ها را بطور مرتب بررسی نمود. گرچه تجهیزات کمی برای تعمیر تسمه وجود دارد، کشش مناسب آن ها برای نیل به انتقال قدرت مطلوب ضروری است. تنظیم دو قرقره ای که تسمه ها را حمل می کنند نیز به منظور پرهیز از لغزش اهمیت دارد. تسمه ها بخوبی عمل نخواهند کرد اگر تنظیم مناسب قرقره ها حفظ نشود. اگر کشش تسمه ها از حد ویژه قبلی کمتر شود، تعمیرشان ضروری است. زمانیکه از تسمه های چرمی استفاده می گردد، باید با روغنکاری/تعمیر مناسب در حفظشان کوشید. این کار بسیار مهم است زیرا حرارت ایجاد شده در طول کار تسمه را خشک می کند. باید گریس یا روغن اضافی روی تسمه ها را، که از یاتاقان های دستگاه ریخته می شود، پاک کرد. باید لحظه به لحظه شرایط لایه تسمه را به منظور سنجش عمر تسمه بررسی نمود. وقتی تسمه های لاستیکی مورد استفاده قرار می گیرند، باید مرتبا آن ها را با روغن بذر کتان پوشاند. این کار سطح تسمه را صاف می کند و چسبندگی بین تسمه و سطح قرقره را تامین می نماید.

طبیعتا میله های انتقال، بعلت انحراف غیرعادی یا فرسودگی حاصل از پیچش خراب می شوند. انحراف میله بلند را می توان با چشم دید. در چنین مواردی، باید میله ها به منظور به حداقل رساندن انحراف تقویت شوند.

زنجیرها

در برخی از کاربردهای صنعتی از زنجیرها برای انتقال نیرو استفاده می شود. کشش مناسب زنجیر بسیار مهم است زیرا زنجیر سفت فشار بیش از اندازه ای به یاتاقان ها وارد می کند و زنجیر شل سروصدا تولید می کند. این موضوع به فرسودگی سریعتر زنجیر غلطان یا چرخ دنده ها منجر خواهد شد. روغنکاری برای کم کردن تمام نقاط تماس فلز به فلز یاتاقان لازم است.

باید بصورت دوره ای تمام گرداننده های زنجیر را بررسی کرد. همچنین شلی آن ها نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. در برخی موارد طول زنجیر را می توان با جدا کردن یک یا چند اتصال کم کرد و هر وقت این کار ممکن نباشد باید زنجیر را عوض کرد. زنجیر کهنه یا زنجیری با دندانه های صدمه دیده را نباید مورد استفاده قرار داد. باید دستگاه را به منظور کشف تماس غیر ضرور دو سطح یاتاقان بررسی کرد.

اگر وسیله زنجیری در معرض جو باشد، باید مرتبا گریس کاری گردد تا مواد خارجی بین دو سطح تماس به حداقل برسد. کیفیت روغن ها را باید پیش از استفاده بررسی نمود. در صورت ممکن باید وسایل زنجیری را پوشاند تا چرک و غبار به آن ها وارد نشود.

وسایل دنده ای

دنده ها برای انتقال نیرو، بخصوص وقتی که تغییرات سرعت و گشتاور مورد نظر باشد، بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. از دنده برای تغییر جهت چرخش از راننده به میله رانش نیز استفاده می شود. فواید استفاده از دنده برای دستگاه عبارت است از:

§        اقتصاد عملکرد

§        قابلیت انطباق

§        عمر کاری طولانی

§        محرکه مثبت

§        ایمنی کار

§        کمترین تجهیزات نگهداری

عملکرد رضایت بخش محرک های دنده ای به طرح و ساخت مناسب و محل کاربردشان بستگی دارد. نصب محرک های دنده ای نیز عامل مهمی برای دستیابی به کارکرد خوب است. حین نصب باید به نکات زیر توجه کرد:

§        باید محرک های دنده ای بدرستی پشتیبانی شوند تا از تنظیم بد دنده ها جلوگیری بعمل آید.

§        باید از جفت های با کیفیت برای جفت کردن میله های محرک به واحد های رانش استفاده کرد.

§        در صورت امکان باید از سوئیچ های واحد گشتاور به منظور به حداقل رساندن بار اضافی و فشردگی واحد رانش استفاده کرد.

§        وقتی دمای روغن بیشتر از مقدار توصیه شده از سوی تولید کننده باشد، نباید واحد محرک دنده را بکار انداخت.

§        وقتی از سیستم روغنکاری پر فشار استفاده می شود، باید بررسی گردد که آیا روغن بدرستی پمپ می شود یا نه. فشار مزبور را باید بفواصل زمانی خاصی بررسی نمود. باید در فواصل زمانی معین دریچه های کمکی را نیز تنظیم کرد.

باید روغن روغنکاری مورد استفاده برای محرک های دنده درجه یک و با کیفیت بوده و چسبندگی مناسب را داشته باشد. این روغن باید ضد خوردگی بوده و حباب نداشته باشد. وقتی محرک دنده بعلت سرعت بالا بسیار گرم شود، باید روغن مورد استفاده مقاومت خوبی نسبت به اکسیداسیون داشته باشد. باید وقتی از روغنکاری مخصوص کارهای سنگین استفاده کرد که کار محرک دنده سنگین باشد یا به آن شوک وارد شود. برای طولانی کردن عمر یاتاقان، استفاده از گریس کافی نیز لازم است تا لایه نازکی روی غلطک ها و مسیر یاتاقان ایجاد کند. نباید مواد خارجی وارد محرک های دنده شوند. روغن مورد استفاده در محرک ها باید عاری از رطوبت، گرد و غبار، و بخارات شیمیایی باشد، در غیر اینصورت کیفیت پایین می آید.

باید منظما سطح روغن را بررسی کرد تا نشت روغن وجود نداشته باشد. اگر حین بررسی صدای غیرعادی شنیده شود، باید دستگاه را خاموش کرد تا علت صدا کشف و برطرف گردد. بررسی دمای محرک های دنده نیز در حفظ کیفیت روغن اهمیت دارد. وقتی که دستگاه برای مدتی طولانی کار نکند باید به منظور ممانعت از زنگ زدگی دنده ها و یاتاقان ها هفته ای یک بار آن را بکار انداخت.

دلیل اصلی نقص محرک دنده فرسودگی دنده ها یا شکست دندانه بعلت وارد شدن شوک است. فرسوگی را می توان با روغنکاری مناسب و صاف کردن مرتب روغن به حداقل رساند. صاف کردن ذرات فلزی را از روغن جدا می کند که در غیر اینصورت میزان فرسودگی بیشتر خواهد شد. شکست دندانه ها نیز ممکن است بعلت زوال دندانه ها رخ دهد.

وسایل تقویت کننده

هر سازه مکانیکی را باید بوسیله تجهیزات کمکی تقویت کرد. نگهداری خود این تجهیزات تقویتی نقشی حیاتی در راستای عملکرد آن سازه بازی می کند و نباید از این جنبه غافل شد. در سازه های کنونی، تهویه مهم بوده و برای بهبود عملکرد بشر و ماشین لازم است. عملکرد واقعی هر سیستم درحال کاری را می توان با کنترل درجه حرارت، رطوبت، و خلوص هوا بهبود بخشید و نواقص یاتاقان ها، جعبه دنده ها، کلاچ ها و غیرو را به حداقل رسانید. وقتی سیستم در محیطی تهویه شده کار کند روغن های روغنکاری بهتر حفظ می شوند. سایر تاثیرات مانند رطوبت، چرک و غبار را نیز می توان کنترل کرد که طبیعتا کیفیت روغن را پایین می آورند.

وسایل تهویه به دو دسته تقسیم می شوند: یک نوع جابجا کننده هوا و نوع دیگر خنک کننده هوا. وسایل جابجا کننده هوا مثل فن، فیلتر، هیتر، دخول هوا، و مجرای هوایی است. واحد خنک کننده شامل کمپرسور و محرک های آن، سیم پیچ خنک کننده و کندانسور است. برای کار مناسب تمام این اجزاء باید به نگهداریشان توجه کافی مبذول کرد. نگهداری برخی از این اجزاء مهم در زیر توضیح داده می شود:

کمپرسورهای هوا

بیشتر کمپرسورها از سیستم روغنکاری ترشحی استفاده می کنند. بنابراین باید بطور منظم سطح روغن را بررسی کرد چون روغن اضافی در محفظه سبب سرریزی روغن در سیستم می گردد که برای تمام وسایل کنترل بد است. در عین حال، سطح پایین روغن محفظه کفایت روغن کاری را کم می کند. تمام بخش های کمپرسور را باید بطور منظم تمیز کرد، منجمله فیلتر را که بهتر کار کند. واحدهای جابجایی هوا را نیز باید بطور منظم بررسی کرد تا نشتی نداشته و به خطوط لوله صدمه ای وارد نشده باشد.

کمپرسورهای سانتریفوژی

این کمپرسورها در دستگاه های خنک کننده بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند. به منظور عملکرد بهتر لازم است سطح روغن، همچنین دما و فشار سیستم روغنکاری به فواصل معین بررسی گردد. باید یکبار در سال روغن را عوض کرد زیرا ممکن است در طولانی مدت آلوده شود. باید تمام اتصالات را بخاطر یخ زدگی/ آب و نشت هوا طبق توصیه سازنده مورد بررسی قرار داد. 

باید محکمی و تمیزی تمام سیم پیچ های حرارت زا و خنک کننده را بررسی نمود. محکمی در اینجا به معنی آن است که باید نشتی اتصالات را برطرف نمود، و تمیزی به پاکی تمام خطوط لوله چه بلحاظ داخلی و چه خارجی اتلاق می گردد که عاری از ذرات خارجی باشند. این ذرات ممکن است حین کار کمپرسور نشست کنند.

کندا نسورهای خنک کننده هوا

برای برطرف کردن حرارت خنک کننده ها، کمپرسور هوای خنک مورد استفاده قرار می گیرد. باید کندانسورها را بطور منظم بخاطر صدمه فیزیکی سیم پیچ بررسی کرد. تراز بودن و کلیرنس تیغه های فن نیز باید بررسی شود. باید کندانسور را به فواصل معین تمیز نمود. موتور نیز باید از بیرون تمیز گردد. به منظور روغنکاری باید به توصیه های سازنده توجه کرد. برای حفاظت بهتر باید دفترچه نظارت تجهیزات تهیه کرد. تمام کارهای اصلی حفاظت را باید در این دفترچه ثبت کرد.

برج های خنک کننده

از این ها برای برطرف کردن گرما از وسیله خنک کننده استفاده می شود. اندازه شان به تجهیزات مورد استفاده بستگی دارد. به منظور حفاظت قاب، روکش و غیره از خوردگی، باید برج خنک کننده را بطور منظم رنگ کرد. باید ویژگی های معین تنظیم فن های دنده ای را بررسی نمود. سطح روغن را باید هفته ای یک بار بررسی کرد و سالی یک بار آن را تعویض نمود. سیستم پخش آب را باید بخاطر پخش مناسب و نیز هر گونه مانع عبور مورد بررسی قرار داد. لگن آب باید تمیز شود تا لجن در آن جمع نگردد که در غیر اینصورت جریان آب را مختل می کند. باید جلبک ها را از بخش های برج زدود و مانع رشد آن ها در آب شد.

عایق ها

عایق ها برای تنظیم مناسب هوا در دستگاه تهویه مورد استفاده قرار می گیرند. در طول نگهداری باید بطور منظم حرکت آزادانه تمام بخش های متحرک را مورد بررسی قرار داد. باید تیغه را بررسی کرد و در صورت صدمه دیدگی باید آن ها را تعویض نمود. عملکرد صحیح آن ها باید بررسی گردد. تمام محرک ها را باید بطور منظم بررسی نمود تا از وارد آمدن هر کشش و صدمه ای به تسمه فیبرها جلوگیری شود. باید دقت کافی در تعویض تسمه های V و در صورت لزوم به منظور اطمینان از انتقال بی وقفه نیرو بعمل آورد.

فن ها

فن ها به منظور ارسال هوا در ظرفیت و فشار اجرایی لازم مورد استفاده قرار می گیرند. باید دقت کرد که ذرات غبار از تیغه های فن زدوده شوند، که در غیر اینصورت سبب ایجاد عدم تعادل می گردند. باید یاتاقان ها را نیز طبق برنامه زمانی منظم بررسی کرد. تنظیم فن و موتور برای کارکرد بهتر فن اهمیت دارد. باید تمام فیلترهای مورد استفاده در سیستم تهویه را بطور منظم تمیز نمود. باید قطعات فیلتر را جدا و تمیز کرد. در برخی موارد باید قطعات فیلتر را تعویض نمود.

پمپ های حرارتی

این ها برای خارج کردن حرارت از سیستم یا افزودن حرارت به آن مورد استفاده قرار می گیرند. مثلا می توان از آن ها برای حرارت دهی و نیز خنک کردن استفاده کرد. برای عملکرد خوب پمپ باید به نکات زیر توجه کرد:

1.      کویل بیرونی را باید بطور مرتب بررسی و تمیز نمود تا یخ تشکیل شده به دلیل درجه حرارت پایین زدوده شود. اگر یخ زدایی بطور مناسب انجام نشود، از کارآیی سیستم می کاهد.

2.      باید فیلترها را مطابق برنامه زمانبندی شده تمیز یا تعویض کرد.

3.      باید مرتبا هر گونه گرد و غبار سطح را، به منظور عملکرد بهتر پمپ حرارتی، تمیز کرد. 

4.      بنا بر توصیه های سازنده باید اجزای دیگر سیستم را نیز بررسی و تمیز کرد.

پرسش ها

1.      درباره جنبه های مهم نگهداری اجزاء مکانیکی زیر بحث کنید: (1) یاتاقان ها (2) کلاچ های اصطکاک (3) جفت ها (4) تسمه ها (5) زنجیرها (6) محرک های دنده ای.

2.&n§p class=bsp;     نقش تجهیزات یا تاسیسات کمکی در یک سازه چیست؟ این تجهیزات را چگونه باید نگهداری کرد؟ با توجه به تجهیزات تهویه، کمپرسورها، و برج های خنک کننده به این پرسش ها پاسخ دهید.

خودرو های گاز سوز

مقدمه ای بر نحوه کارکرد خودرو های با سوخت گاز طبیعی:

طراحی ، پیش برد و بازاریابی خودروهای سبز ( سازگار با محیط زیست ) چندان کار ساده ای نیست.

مقدمه ای بر نحوه کارکرد خودرو های با سوخت گاز طبیعی:

طراحی ، پیش برد و بازاریابی خودروهای سبز ( سازگار با محیط زیست ) چندان کار ساده ای نیست. بهترین شاهد این مدعا این است که همچنان خودروهای بنزینی بر جاده ها فرمانروایی می

کنند وسوخت های فسیلی  تقریبا 75 درصد از مصرف انرژی جهان را تشکیل می دهند.همزمان با بالا رفتن قیمت بنزین و نگرانی درباره اثرات زیان بار آن ، خودروهای دو گانه سوز اهمیت 

ویژه ای می یابند.یک خودرو گاز سوز یا NGV   نمونه ای کامل از یک خودرو دوگانه سوز است. بهره وری سوخت ، سازگاری با محیط زیست و هزینه اشتراک به نسبت کمتر، از مزایای 

این خودرو هاست.

خودرو هوندا مدل Civic GX در حال سوخت گیری با دستگاه سوخت گیری خانگی


کشف گاز طبیعی :

بعضی از مححققان معتقدند ، مردم خاورمیانه بین 6000 تا 2000 سال قبل از میلاد گاز طبیعی را کشف کرده بودند. آنها دیده بودند که وقتی 

صاعقه به منافذ خروجی گاز طبیعی از زمین برخورد می کند، گاز شعله ور می شود. در حدود 211 سال قبل از میلاد چینی ها از سوزاندن گاز

طبیعی برای خشک کردن سنگهای نمک موجود در سنگ آهک استفاده می کردند. آنها همچنین اولین چاههای گاز  طبیعی را با دیرک هایی از جنس 

بامبو (خیزران ) و با امکانات اولیه ساختند. البته فقط می توانستند تا عمق 500 فوت حفاری کنند.


گاز طبیعی :

واژه گاز کلمه ای مبهم است چرا که مواد با حالتی مشابه ولی خواصی متفاوت را در بر می گیرد. به طور مثال گازی که به عنوان سوخت در خودرو مورد استفاده قرار می گیرد یکی از 

مشتقات نفت خام است. نفت خام ماده ای سیاه و چسبناک و ترکیبی چند جزئی است که در زیر زمین ، بر اثر تجزیه بدن جانوران دریایی باستان و طی سالیان دراز تشکیل می شود.

گاز طبیعی هم از ترکیبات موجودات زنده در باستان به وجود می آید ولی به طور طبیعی به جای حالت مایع، ،شکل گازی به خود میگیرد و معمولا همراه نفت خام خارج می شود.گاز طبیعی

  هم از گیاهان زمین  و هم از مواد آلی بدن جانوران آبزی  به وجود آمده است و روی سطح ذخایر نفتی و یا زیر آن قرار می گیرد. معمولا به علت فشار بالای موجود در مخازن ، گاز در نفت

خام حل می شود. البته مخازن گاز طبیعی که فقط شامل گاز بوده و نفت خام ندارند نیز وجود دارد.



ترکیبات پایه گاز طبیعی متان و چند هیدروکربن گازی دیگر است .هیدرو کربن ها ترکیباتی آلی هستند که فقط از دو عنصر کربن و هیدروژن تشکیل شده اند. هیدرو کربن های موجود در گاز 

طبیعی جزو هیدرو کربن های سیر شده هستند چرا که در آن ها ، اتم ها با پیوند یگانه به یکدیگر متصل شده اند. همانطور که در نمودار مشاهده می شود ، متان ساده ترین هیدرو کربن سیر شده 

است.


همانند بنزین ، گاز طبیعی نیز قابل اشتعال است. یعنی می تواند همچون بنزین ، در یک موتور احتراقی به کار رود. اما تا دهه  1930 از خودرو هایی که بتوانند از گاز طبیعی به عنوان 

سوخت استفاده کنند ، خبری نبود.

 

انتقال از میدان تا محل مصرف :

ما گاز طبیعی انباشته شده  در مخازن زیر زمین را با حفاری به سطح خاک منتقل می کنیم. یک چاه مدرن که به مته های نوک الماسه مجهز شده باشد ، توانایی حفاری تا عمق حدود 7600 

متر را دارا است.


عملیات استخراج و پالایش :

بیشتر چاههای جدید ، همزمان نفت خام و گاز طبیعی استخراج می کنند.بعضی از گاز طبیعی بدون نیاز به عملیات پالایش قابل استفاده اند. اما در بیشتر

موارد گاز طبیعی به عملیات پالایش احتیاج دارد. در این عملیات انواع هیدرو کربنها و مواد سیال از گاز طبیعی" مرطوب" تفکیک می شوند تا گاز 

طبیعی "خشک" به دست آید.گاز طبیعی خشک ، متان خالص است که در بسیاری از موارد از جمله خودروهای گازسوز به کار گرفته می شود.


در تمام طول قرن نوزدهم استفاده از گاز طبیعی به کاربری های محلی محدود شده بود. چرا که راهی برای انتقال حجم عظیم گاز در مسیر های طولانی وجود نداشت. در سال 1890 با 

اختراع اتصالات متراکم خط لوله ، امکان انتقال گاز به مایل ها دورتر از منبع  به وجود آمد. پیشرفت هایی که در دو دهه بعد در صنعت لوله کشی به وجود آمد ، انتقال گاز در مسافت های

بسیار طولانی را میسر کرد. از سال 1927 تا1931 در آمریکا بیش از ده شبکه بزرگ انتقال گاز ساخته شد و به این ترتیب  گاز طبیعی به عنوان یکی از منابع انرژی پر کاربرد شناخته 

شد. کمبود نفت در اواخر  دهه 1960 و اوایل 1970 ، باعث افزایش رغبت  نسبت به استفاده از گاز به عنوان یک منبع سوخت به خصوص برای اتومبیل ها شد.

در قسمت بعدی ما در مورد چگونگی طراحی خودروهای گاز سوز بحث خواهیم کرد.


بیو گاز:

گازطبیعی تنها منبع متان نیست. متان همچنین می تواند از تخمیر مواد آلی همچون کود کشاورزی ، در محیطی با اکسیژن کم به دست آید. در این شرایط 

، باکتریها مواد مغذی موجود در کود را به عنوان غذا استفاده کرده و متان و کربن دی اکسد به عنوان پسماند تولید می شود. این نوع متان که یک بیو 

گاز نامیده می شود، میتواند به عنوان سوخت به کار رود.


طراحی خودرو های گازسوز :

اصول کلی خودرو های گاز سوز همان قواعد خودروهای بنزینی است . به عبارت دیگر سوخت ( در اینجا گاز طبیعی ) با هوا در یک موتور چهار زمانه مخلوط شده و با جرقه شمع مشتعل 

می شود تا پیستون را به بالا و پایین حرکت دهد. هر چند تفاوت هایی بین بنزین و گاز از نظر اشتعال پذیری و دمای احتراق وجود دارد (جدول زیر ) ، ولی اساس طرز کار خودروهای گاز 

سوز مشابه خودروهای بنزینی است.


مشخصات

گاز طبیعی

بنزین

دیزل

قابلیت اشتعال ( درصد حجم در هوا )

5-15

1.4-7.6

0.6-5.5

دمای خودسوزی (°F)

842

572

446

حداکثر دمای شعله(°F)

3423 

3591 

3729 


البته هنوز تغییراتی برای بهبود عملکرد خودروهای گاز سوز احتیاج است. به طور کلی این تغییرات در تانک ذخیره سوخت ، موتور و بدنه خودرو اعمال می شود.

ذخیره سازی سوخت :

بیشتر خودرو های گاز سوز از گاز طبیعی فشرده شده CNG (compressed natural gas) استفاده میکنند تا مخزن حجم کمتری را اشغال کند.در یک جایگاه سوخت رسانی  ، گاز

با فشار 3500-3000 پوند بر اینچ مربع متراکم شده و درون مخزن استوانه ای شکل با فشار بالا پمپ می شود. مخزن معمولا در صندوق عقب یا جلو و یا در زیر بدنه خودرو قرار می 

گیرد. مخازن ذخیره در ابتدا بزرگ بوده و بیشتر فضای مربوط به بار را در خودرو اشغال میکردند. اما بعدها استوانه های سبکتر موسوم به مخازن یک پارچه تولید شدند. مخازن یک پارچه 

استوانه هایی از مواد مختلط ( کامپوزیت ها ) هستند که در داخل، شامل یک صفحه پشم شیشه و اسفنج ضربه گیر برای محافظت در تصادفات است. همچنین قطر استوانه ها کمتر شده ، به گونه

ای که فضای اشغال شده توسط سه مخزن گاز معادل فضایی است که باک یک خودرو بنزینی به طور معمول اشغال می کند.



اصلاحات در موتور :

وقتی که موتور یک خودرو گاز سوز شروع به کار می کند ، جریان گاز از مخزن استوانه ای به ریل سوخت حرکت می کند . نزدیک موتور ، برا ی کاهش فشار،  گاز وارد یک شیر تنظیم 

فشار می شود. سپس سیستم تزریق سوخت چند نقطه ای ، سوخت را به درون سیلندرها هدایت می کند. حسگرها و کامپیوترها نسبت هوا به سوخت را در مخلوط تنظیم می کنند تا در هنگام جرقه

شمع، کارکرد گاز بهتر باشد. یک موتور گاز طبیعی علاوه بر این ، پیستون هایی متراکم و از آلومینیوم ریخته گری دارد. نشیمنگاه سوپاپ دود از جنس سخت آلیاژ نیکل- تنگستن بوده و دارای 

مبدل کاتالیزوری مخصوص متان است.


تغییرات در شاسی و بدنه :

ممکن است اصلاحاتی در یک خودرو گاز سوز مورد نیاز باشد تا فضای کافی برای مخزن سوخت وجود داشته باشد. در عقب خودرو ممکن است سیستم تعلیق نیمه دنباله جایگزین حلقه ی عرضی 

سیستم شود که این در بسیاری ازخودرهای گازسوز به عنوان  استاندارد شناخته شده است. این کار فضای بیشتری در صندوق عقب خودرو باز می کند و در عین حال سواری راحت وهمواری را 

ارائه می دهد. در این نوع از خودرو های گازسوز همچنین لاستیک زاپاس و جک که برای یک پنچری پیش بینی می شود، حذف شده است.به همین منظور لاستیک هایی استفاده می شود که با 

وجود پنچری میتوان مدتی را با آنها رانندگی نمودRun-flat به این تایر ها . می گویند.


تفاوت ها در سوخت گیری :

سوخت گیری یک خودرو گاز سوز کمی متفاوت است. دریچه سوخت گیری آن معمولا در جلو خودرو است. البته در بعضی از مدل ها همچون Honda Civic GX این دریچه در عقب

قرار دارد . مدت زمان سوخت گیری گاز  با یک پمپ سریع تقریبا مشابه زمان سوخت گیری بنزین یا گازوئیل است.اما در صورت به کار گیری یک پمپ کند، گاز بین 5 تا 8 ساعت پر کردن

مخزن زمان می برد. روش دیگر، استفاده از گاز خانگی برای سوخت اتوموبیل است که توسط شرکت هوندا ارائه می شود و سوخت گیری تمام شب طول می کشد.

در قسمت بعدی به بررسی مزایا و معایب خودرو های گازسوز نسبت به خودروهای بنزینی می پردازیم.

 

 

مزایا و معایب :

بزرگترین مزیت خودروهای گازسوز ،کاهش اثرات زیان بار حاصل از احتراق ، در محیط زیست است. خودروهای گازسوز در مقایسه با خودروهای بنزینی ، تا 93 درصد کربن مونوکسید 

کمتری تولید می کنند. دست یابی به  33 درصد کاهش تولید اکسیدهای مختلف نیتروژن و 50 درصد هیدروکربنهای سیرنشده ، ازدیگر مزایای خودروهای گازسوز در کاهش آلودگی هواست.

علاوه بر اینه خودروهای گازسوز در آزادکردن ذرات معلق (PM10 امتیاز بیشتری کسب می کنند. ذرات PM10  باعث رسوب و انتقال ذرات سمی موجود در هوا می شوند. خودروهای 

گاز سوز در کاربرد دیزل تا 10 برابر ذرات PM10 کمتری تولید می کنند.

دیگر مزایای خودروهای گاز سوز عبارتند از :

این خودروها ایمن ترند. مخزن سوخت گاز ضخیم تر و محکم تر از مخازن ( باک ) بنزین و گازوئیل است.

گاز طبیعی سوخت ارزان تری است.

گاز طبیعی فراوان تر و دسترسی به آن آسان تر است. با بنا کردن یک سیستم خط لوله مناسب تقریبا می توان این سوخت را به  مناطق شهری مختلف و حتی برون شهری انتقال داد.

گاز طبیعی در مقایسه با نفت از ثبات قیمت بیشتری برخوردار است. تجربه نشان داده است که گاز طبیعی در مقایسه با سایر سوخت های با پایه نفت خام ، تغییرات قیمت کمتری داشته است. این

پایداری قیمت ، برآورد هزینه و برنامه ریزی در استفاده دراز مدت از این سوخت را آسان تر می کند.

 هزینه تعمیر و  نگهداری خودروهای گازسوز  کمتر است. از آنجایی که گاز طبیعی تمیز می سوزد ، بنا بر این فرسودگی و استهلاک ناشی از ضایعات سوخت کمتر است و تعداد دفعات نیاز به

تنظیم موتور و تعویض روغن را کاهش می دهد.

 معایب :

یکی از بیشترین شکایاتی که در مورد خودروهای گازسوز مطرح است ، این است که این خودروها به اندازه خودروهای بنزینی جادار و وسیع نیستند. دلیل آن اینست که در خودروهای گازسوز به

ناچار حجم قابل توجهی از قسمت بار و صندوق ماشین برای جاسازی سیلندرهای ذخیره گاز اختصاص می یابد.

 علاوه بر این ، طراحی و ساخت این سیلندرها گران است و باعث می شود که به طور کلی ، قیمت تمام شده  یک خودرو گازسوز نسبت به نوع بنزینی آن بالاتر باشد.



سیلندرهای جا سازی شده در قسمت زیرین خودرو

 مشکل دیگر ، محدود بودن مسافت قابل طی کردن  در خودروهای گازسوز است. که تقریبا نصف یک خودرو بنزینی کارایی دارد. به عنوان مثال ، خودرو گازسوز شرکت هوندا مدل 

Civic GX می تواند تا حداکثر220 مایل بدون سوخت گیری حرکت کند. در حالی که نوع بنزینی آن تقریبا تا 350 مایل بدون نیاز به سوخت گیری به حرکت خود ادامه می دهد. اگر یک خودرو که

صرفا از گاز به عنوان سوخت استفاده می کند ، در جاده سوختش تمام شود ،به ناچار باید یا تا منزل صاحب خودرو و یا یک جایگاه سوخت گیری محلی گاز برای سوخت گیری یدک کشیده شود ،

که احتمالا سخت تر از یافتن یک پمپ بنزین به طور عادی است.

در آخر بایست متذکر این نکته شد که ،گاز طبیعی همانند بنزین یک سوخت فسیلی است و جزو منابع غیر تجدید پذیر محسوب می شود.هر چند ذخایر گاز موجود در جهان هنوز مقدار قابل توجهی

است ، اما نباید فراموش کرد که این مقدار نیز بالاخره روزی به پایان خواهد رسید.  طبق بعضی پیش بینی ها منابع گاز طبیعی کافی تا 67.1 سال دیگر وجود خواهد داشت.البته با این فرض 

که میزان تولید در سال 2003 ، در سال های آتی نیز  ادامه یابد.

با وجود مزایای زیاد خودروهای گازسوز ، انتظار می رود در دو دهه آینده استفاده از خودروهای گازسوز عمومیت بیشتری پیدا کند.به ویژه با بالا رفتن قیمت نفت.در این صورت کمک بزرگی به

داشتن محیط زیستی پاک تر خواهد شد. 

خودروهای دو گانه سوز :

با توجه به مزایا و معایب خودروهای گاز سوز و بنزینی ، در این میان ، خودرو های دوگانه سوز که قادرند با هر دو نوع سوخت کار کنند ارزشمند خواهند بود. در خودروهای دوگانه سوز ،

راننده به آسانی می تواند در حال رانندگی نوع سوخت خودرو را از گازی به بنزین و یا بالعکس تغییر دهد.

سیستم حمل ونقل عمومی گازسوز:

استفاده از گاز طبیعی در ناوگان حمل و نقل عمومی ، یعنی تاکسی ها ، اتوبوس های داخل شهری ، سرویس های مدارس و خودروهای جمع آوری 

زباله رواج بیشتری دارد. تعداد زیاد خودرو در این سیستم ها باعث می شود که خرید خودروهای نوع گازسوز یا تبدیل مدل های دیگر به نوع گازی

، مقرون به صرفه تر باشد. علاوه بر این ، وجود یک واحد نگهداری و تعمیرات  مرکزی و همچنین مساله سوخت گیری ساده تر و کاربردی تر، باعث 

رونق سیستم گازسوز در ناوگان های حمل و نقل عمومی  است.

بسیاری از کامیون های جاده ای و اتوبوس ها از نوع دیگری از گاز طبیعی به نام LNG  یا گاز طبیعی مایع استفاده می کنند. گاز مایع از سرد کردن

گاز طبیعی تا دمای منهای 260 فارنهایت و متراکم شدن آن تا حالت مایع به وجود می آید. گاز مایع چگال تر است و بنابر این نسبت به فضایی که 

اشغال میکند مقدار بیشتری انرژی ذخیره شده دارد.این بدان معنی است که با حجم فضای ثابت ، میتوان مقدار بیشتری انرژی ذخیره کرد.


فیلم گردهمایی اتومبیل های اسپرت Low Familia 2

قطعا در بین شما علاقمندان زیادی به خودروهایی با ارتفاع کم وجود دارد.در این پست فیلمی بسیار زیبا از خانواده ماشینهای خوابیده ( Low Familia ) قرار دادیم. در پستهای قبل هم نیز فیلمی با این موضوع قرار دادیم. این فیلم رو از دست ندید .



GET LOW, NO MATTER HOW




دانلود با کیفیت 79.3MB_____________________HD




دانلود با کیفیت 360____________________25.8MB




Password : www.maxspeed.ir




منبع : Max Speed



قیمت خودروهای داخلی و خارجی در بازار ایران تا 5 اردیبهشت 1391


قیمت روز خودروهای موجود در کشور



 تاریخ بروز رسانی: چهارشنبه 6 اردیبهشت 1391